بررسی جنبه های مختلف امنیت زیست محیطی با رویکرد مکتب انتقادی
Authors
abstract
روندهای امنیت ساز در دوران بعد از جنگ جهانی دوم، تحت تاثیر اندیشه های واقع گرایی قرار گرفت. این امر واکنشی نسبت به رویکردهای ایده آلیستی و نهادگرا محسوب می شد. مکتب انتقادی، مبادرت به نقد واقع گرایی کلاسیک و ساختاری نمود. نظریه پردازان جدید امنیت، بر موضوعات فراگیر و تهدیدات متنوع تاکید داشته و آنرا فراتر از رقابت کشورها می دانند. آنان بر این اعتقادند که موضوعاتی همانند گرم شدن کره زمین، فرسایش لایه ازن و سایر مسایل زیست محیطی در زمره تهدیدات آینده بشریت محسوب شده و کشورها با «تهدیدات مشترک» جدیدی روبرو ساخته است. تغییرات پارادایمیک در حوزه روابط بین الملل نشان می دهد که توسعه مفهوم امنیت به نحوی که تهدیدات و خطرات زیست محیطی را در برگیرد، به ظهور رویکردی بسیار فراگیر انجامیده است. تعیین هر گونه روند امنیت ساز براساس نشانه های تهدید شکل می گیرد. اگر نیروها و یا عناصر تهدیدکننده تغییر یابد، در آن شرایط روندهای جدیدی برای مقابله با تهدید ایجاد می شود. اولین نشانه تهدید امنیت زیست محیطی را می توان در محدودیت های استفاده از منابع دانست. در حال حاضر، در سطح جهان تغییراتی در ترکیب شیمیایی جو، تنوع ژنتیک گونه های ساکن در کرة زمین، و چرخه مواد شیمیایی حیاتی در اقیانوس ها، جو، زیست کره در حال وقوع است که هم از نظر ابعاد و هم از نظر آهنگ، سابقه ای برای آن نمی توان یافت. بنابراین نظریه پردازان مکتب انتقادی این موضوع را مورد پرسش قرار می دهند که اگر امنیت سازی دارای اولویت های مختلفی است؛ بنابراین سلامتی و بقاء جامعة انسانی چه جایگاهی دارد. این افراد نسبت به رشد سریع فعالیت های اقتصادی و عدم توجه سرمایه داری به روندهای زیست محیطی ابراز نگرانی کرده اند. تهدیدات ناشی از تولید فزاینده و توسعة سریع و همچنین منابع تجدیدناپذیر و منازعات منطقه ای از جمله تهدیدات اصلی در این زمینه به شمار می روند. بحران هویت اجتماعی ناشی از پناهندگی، مهاجرت و حاشیه نشینی که دلیل عمدة آن را در دهه های اخیر می توان تخریب محیط زیست دانست موج جدیدی از نگرانی های دستیابی به امنیت پایدارجهانی را ایجاد نموده است. یکی دیگر از دلایل ظهور جنبش های اجتماعی در قالب مکتب انتقادی را می توان فقدان منابع اقتصادی ناشی از تخریب محیط زیست دانست. نظریه پردازان مکتب انتقادی تلاش دارند تا معناسازی جدیدی را برای موضوعات امنیتی ایجاد نمایند. آنان درصددند تا «تهدید مشترک جدید» را برجسته نموده و زمینه های همکاری متقابل را جهت نیل به ایجاد امنیت فراگیربا مفهوم جدیدش فراهم سازند.
similar resources
بررسی جنبه‌های مختلف امنیت زیست محیطی با رویکرد مکتب انتقادی
روندهای امنیت ساز در دوران بعد از جنگ جهانی دوم، تحت تاثیر اندیشه‌های واقع گرایی قرار گرفت. این امر واکنشی نسبت به رویکردهای ایده آلیستی و نهادگرا محسوب می‌شد. مکتب انتقادی، مبادرت به نقد واقع گرایی کلاسیک و ساختاری نمود. نظریه پردازان جدید امنیت، بر موضوعات فراگیر و تهدیدات متنوع تاکید داشته و آنرا فراتر از رقابت کشورها می‌دانند. آنان بر این اعتقادند که موضوعاتی همانند گرم شدن کره زمین، فرسایش...
full textبررسی جنبه های زیست محیطی در ساخت سدها
همواره ساخت سدها اثرات مثبت و منفی بر محیط زیست دارد که با توجه به معیارهای مختلف، اثرات زیستمحیطی سدها میتواند خسارات کوتاه مدت و بلند مدت را به دنبال داشته باشد. این اثرات ممکن است وضعیت آب وهوا، زندگی جانوری، فرهنگ، آثار باستانی و غیره را تحت تأثیر قرار دهد و به شدت باعث تغییر آن شوند؛ بنابراین با توجه به اهمیت اثرات مثبت احداث سد، به حداقل رساندن اثرات منفی زیستمحیطی سد جهت رسیدن به یک ت...
full textجنبه های بین المللی ژئوپلیتیک زیست محیطی
جهان در قرن بیس تویکم شاهد تحولات سریع و بی سابقه در حوزه ی ژئوپلیتیکزیست محیطی است. اثرگذاری سیاست های ملّی و تصمیمات کشورها، بر تغییر اشکال و ابعادعملکرد فیزیکی زمین، به درجه ای رسیده است که مسائل زیست محیطی در قلمروهایمنطقه ای، فرامنطقه ای و کروی، ماهیتی ژئوپلیتیکی پیدا کرده است. این تأثیرات با گذشتزمان، شتابی سرسام آور به خود گرفته و به همین دلیل توجه صاحب نظران و تحلیلگران مختلفرا در سراس...
full textتاثیر تهدیدات امنیت زیست محیطی بر امنیت ملی ایران
شراره فراهانی-دکتر محمد مهدی میرزایی بیوتروریسم به عنوان یک تهدید زیست محیطی در صورت وقوع می تواند ضمن به خطر انداختن امنیت ملی کشور تبدیل به بحرانی ملی شود که مقابله با آن نیازمند مدیریت بحران جهت کاهش اثرات حمله، حفظ آرامش و ثبات جامعه می باشد. با توجه به موقعیت جغرافیایی کشورمان و نیز حضور قدرت هایی نظیر آمریکا و رژیم صهیونیستی در اطراف ما، آسیب پذیری کشور در سطح ملی مانند مرزها و مناطق قومی...
full textامنیت زیست محیطی و تحول مفهوم امنیت در قرن 21
دگرگونی نظام بین الملل پس از جنگ سرد به طور کلی مفهوم امنیت ملی را دچار دگرگونی نمود. از جمله مهمترین مشخصههای این دگرگونی، نیاز به تعیین جایگاه امنیت زیست محیطی در رویکرد امنیت ملی است. امنیت زیست محیطی با تهدیداتی سروکار دارد که نه تنها نتیجه غیرعمدی فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی است بلکه در مقایسه با تهدیدات نظامی خیلی کند پیش میرود، بنابر این افقهای زمانی برای برنامهریزی سیاسی لازم به...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
محیط شناسیPublisher: دانشگاه تهران
ISSN 1025-8620
volume 34
issue 46 2008
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023